Estera Rachela Kamińska, z domu Halpern (1870–1925) – aktorka żydowska nazywana „matką teatru żydowskiego” oraz „żydowską Eleonorą Duse”. Urodziła się w Porozowie koło Wołkowyska (obecnie Białoruś). W wieku 11 lat zmuszona była opuścić dom rodziców, aby zająć się domem i dziećmi sióstr w Warszawie. Imała się różnych zajęć, pracując m.in. jako robotnica. Zadebiutowała na scenie ok. 1888 roku w Warszawie. Regularne występy zaczęła po śmierci nieakceptujących teatru rodziców. Począwszy od 1893 grała w zespole męża, Abrahama Izaaka Kamińskiego. W pierwszym okresie występowała w operetkach oraz mało wartościowym repertuarze przeznaczonym dla prostego, niezbyt wybrednego widza. Dopiero po ok. 1904 roku dzięki rolom m.in. w dramatach J. Gordina ujawnił się jej wrodzony talent dramatyczny. Szerszy rozgłos zdobyła dzięki tournée po Rosji (1908–09) i uznaniu w kręgach zasymilowanych Żydów w Moskwie i Petersburgu. Zaproszona na gościnne występy w USA (1909–1911), z powodzeniem konkurowała z miejscowymi amerykańskimi gwiazdami scen jidysz. Wzięła udział w kilku filmach, m.in. Mirele Efros (1912) i Tkijes-kaf (Ślubowanie, 1924). Wraz z mężem (A.I. Kamińskim) stworzyła swego rodzaju „dynastię teatralną”, do której oprócz rodziców należały córki: Regina i Ida Kamińskie oraz wnuczka Rut Turkow-Kamińska.

Estera Rachela Kamińska pozostawiła po sobie wspomnienia opublikowane w 32 odcinkach na łamach warszawskiego dziennika jidysz „Der Moment”. Nie ukazały się one nigdy w formie książkowej, ani nie były tłumaczone na inne języki. Ramy chronologiczne memuarów tworzą lata 1870–1897. Wspomnienia dostarczają cennych informacji na temat nieznanych faktów z początkowego okresu życia i kariery aktorki. Nosząc cechy autobiografii, wprowadzają w świat uczuć, przeżyć i dylematów kobiety z generacji „pionierek” na scenie jidysz. Przedstawiają upośledzenie społeczne i edukacyjne ubogich żydowskich dziewcząt. Ponadto pokazują na konkretnym przykładzie przebieg modernizacji młodych kobiet żydowskich. Umożliwiają wgląd w proces kształtowania się poczucia tożsamości litewskiej Żydówki, poddanej rosyjskiego cara, rodzinnie związanej z Warszawą. Wspomnienia te stanowią dokument przydatny do badania kontaktów kulturowych białorusko-rosyjsko-polsko-żydowskich i prawosławno-żydowskich oraz macierzyństwa w życiu i na scenie. Ukazują wpływ polityki na kulturę i sztukę „podporządkowaną” (subaltern) przez pryzmat sytuacji żydowskiej aktorki w Cesarstwie Rosyjskim w okresie zakazu teatru jidysz (1883–1905).